Genexpressie valt op verschillende manieren te reguleren

Genexpressie gaat over het al of niet actief zijn van genen in een cel. Je mag het in dit verband ook hebben over epigenetica. Die genexpressie is, uiteraard, belangrijk, omdat die bepaalt wat de cel zoal aan acties onderneemt en wat niet en dus over wat voor een cel we het hebben, maar of cellen ziek zijn. Onderzoekers van, onder meer, het Karolinska-instituut hebben een methode ontwikkeld waarmee de genexpressie met grotere nauwkeurigheid dat tot nu toe zou zijn te bepalen en waarmee nauwkeuriger diagnoses zijn te stellen.
Door ziekte verandert de genexpressie. Die genexpressie kun je in een cel aflezen door te kijken welk (boodschapper)RNA er wordt aangetroffen en welke eiwitten. Dat is de theorie, maar in de praktijk is dat nog maar met een klein aantal RNA-moleculen tegelijk gelukt.
De Zweedse onderzoekers Jonas Frisén van het Karolinska-instituut en Joakim Lundeberg van de koninklijke technische hogeschool in Stockholm hebben een methode ontwikkeld om alle RNA-moleculen in beeld te brengen. “Dat doen we door stukjes weefsel op een glasplaatje onder de microscoop te leggen waarop zich DNA-strengen bevinden met ingebouwde ‘adreskaartjes’ waar de actieve RNA-moleculen zijn gevormd”, zegt Frisén. “Als we de RNA-moleculen in het monster bekijken, dan tonen die ‘adreskaartjes’ waar die moleculen te vinden zijn en krijgen we nauwkeurige informatie welke genen actief zijn.” Hoe dat er precies uitziet kan ik me wat lastig voor de geest halen.

Diagnosestelling

De resultaten van de, denk ik, microscopische telling zouden ook zijn te gebruiken voor een nauwkeuriger diagnosestelling. Nu gebeurt celonderzoek vaak door een weefselmonster te vermalen tot een mengsel van cellen, maar het risico daarbij is dat een paar kankercellen in die mengsels worden ‘overstemd’ en dus over het hoofd gezien. Frisén: “Met onze methode pikken we het tumorsignaal er zo uit, want dat wordt niet ‘verdund’. Omdat de verschillende delen van het weefselmonster hun specifieke ‘adreskaartjes’ hebben, kunnen we een veel kleiner aantal tumorcellen achterhalen dan nu mogelijk is.” De methode is bruikbaar in alle weefseltypen en bij alle ziektes.

Bron: EurekAlert