Een niertransplantatie in het Erasmus MC

Om afstoting van getransplanteerde organen te voorkomen slikken orgaanontvangers zo’n 20 medicijnen per dag. Onderzoekers aan de Amerikaanse Emory-universiteit denken dat een ‘herstart’ van het eigen afweersysteem dat probleem verhelpt. Van de 20 proefpersonen met een geïmplanteerde nier, moeten er na die ‘herstart’ zeven maar eens per maand een prik halen, terwijl de 13 anderen met een pil per dag toe kunnen.
Transplantatiechirurgen zouden enthousiast zijn. “Ik denk dat een grote stap voorwaarts is”, zegt de Britse chirurg Roy Calne, die een van de eerste was die meervoudige transplantaties heeft uitgevoerd en niet bij het onderzoek betrokken was. “Het is vooral een grote vooruitgang voor de patiënten zelf.”
De behandeling die  Allan Kirk ontwikkelde bestaat uit drie stappen/stoffen. De eerste is de stof alemtuzumab, die tijdens de transplantatie wordt toegediend. Alemtuzumab doodt de witte bloedlichaampjes die anders het nieuwe orgaan, als indringer, zouden aanvallen. In een jaar tot anderhalf jaar herstellen die witte bloedlichaampjes zich, maar die nieuwe cellen accepteren de nier als eigen (niet helemaal, blijkt). “Het is een soort herstelknop van het immuunsysteem”, zegt Kirk. Een tweede medicijn, belatacept, zou de witte bloedlichaampjes er toe aanzetten het orgaan niet af te stoten, zo meldt het persbericht (klinkt vreemd, na wat hierboven staat). In het begin krijgen de patiënten dat middel vaak toegediend, maar een half jaar na de transplantatie daalt die toediening tot een maandelijkse injectie. Tenslotte krijgen de patiënten een dagelijkse pil van een milde afweeronderdrukker sirolimus. Het maakt de oude witte bloedcellen onklaar, die de herstart overleefd hebben.
Een jaar na de transplantatie heeft geen van de patiënten afstotingsverschijnselen of heeft moeten overschakelen op de ‘gewone’ medicatie. Kirk vroeg na dat jaar een tiental patiënten of ze helemaal met sirolimus wilden stoppen. Zeven deden dat. Die krijgen alleen hun maandelijkse dosis belacept. Drieënhalf jaar na de operatie doen de 20 het nog steeds prima. Kirk hoopt een grotere groep te kunnen ‘herzetten’. Helemaal 100% werkt die herstart van het afweerssysteem niet. Twee patiënten die dat middel niet meer kregen ingespoten, kregen toch afstotingsverschijnselen. Uiteindelijk wil hij het zover krijgen dat ook belacept overbodig wordt. Kirk hoopt de methode ook bij andere transplantaties te kunnen toepassen.

Bron: New Scientist