De wereld van de biologie zit vreemd in elkaar en we zijn nog maar net bezig te ontdekken hoe vreemd. In de wateren rond Hawaii leeft een kleine inktvis (zo’n 3 cm klein) waarbij de biologische klok wordt gestuurd door bacteriën. De inktvis (deftig Euprymna scolopes) leeft overdag verstopt in het zand en jaagt ’s nachts op kreeftjes aan het zeeoppervlak. Omdat het inktvisje dan een makkelijke prooi zou zijn voor roofdieren zoals zeehonden, heeft dat een eigen, blauwe verlichting, waardoor het diertje moeilijker te zien is in het maanlicht. Dat licht komt niet van het beestje zelf, maar wordt verzorgd door in symbiose mikro-organismen, die bovendien verantwoordelijk zijn voor de biologische klok van de inktvis.
Margaret McFall-Ngai van de universiteit van Wisconsin (VS) ontdekte dat bij de inktvis zonder de bewuste Vibrio fischeri-bacteriën het klokgen niet actief is. Het zou kunnen zijn dat het blauwe licht het gen aanschakelt, maar dat bleek niet waar te zijn. De bacteriën zorgen er daadwerkelijk voor dat het klokgen wordt aangeschakeld, ook als ze door genetische verandering hun vermogen tot bioluminescentie zijn kwijtgeraakt.
De ‘genschakelaar’ bleek een stof te zijn, waarmee de bacteriën hun ‘geurvlag’ afgeven voor soortgenoten. Het klokgen van reageerde op die stof, daar hoefden geen bacteriën voor aanwezig te zijn. Volgens McFall-Ngai is het voor het eerst dat bewezen is dat een bacterie het dagritme van zijn gastheer regelt. Dat maakt het volgens de onderzoekster bijzonder spannend, omdat alle dieren (ook mensen) het klokgen escry1 hebben. Zou bij ons mensen de darmflora ook een rol spelen bij het regelen van ons bioritme? Dat vergt uiteraard nadere studie. Wordt vervolgd.

Bron: bdw