DNA menselijke T-cellen bewerkt met CRISPR

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Sedert een aantal jaren beschikken onderzoekers over gereedschap om DNA te bewerken, CRISPR-Cas9, en die techniek wordt steeds trefzekerder. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Fransisco schijnen met succes het DNA van menselijke afweercellen , in dit geval T-cellen, te hebben veranderd. Dat lijkt handzaam voor onderzoek en voor behandelingsmethoden, maar hoe lang zal het duren voor het originele ontwerp van het menselijke DNA op het aambeeld komt te liggen van de DNA-veranderaars? Lees verder

Klein molecuul stopt celdood

Walter en Eliza Hall-instituut

Maria Tanzer (l) en Joanne Hildebrand in hun lab (foto: WEH-instituut)

Onderzoekers van het Walter en Eliza Hall-instituut in Melbourne (Aus) hebben een klein molecuul ontdekt dat de celdood (necroptose) tegenhoudt. Dat zou een goede manier kunnen zijn om ontstekingsziektes als reuma, de ziekte van Crohn en psoriase te behandelen.  Er wordt verder gezocht.
Lees verder

‘Omscholing’ afweercellen moet autoimmuunziektes stoppen

Autoimmuunziektes

Agressorcellen worden langzaam omgevormd in beschermercellen. De veranderende genexpressie wordt hier weergegeven in ‘warmtekaarten’. (afb: univ. van Bristol)

Bij autoimmuunziektes als reuma en multiple sclerose keert het eigen afweersysteem zich tegen het lichaam. Onderzoekers van de Britse universiteit van Bristol zeggen een methode gevonden te hebben de agressie van de imuuncellen te temperen. Ze hebben die methode uitgeprobeerd bij muizen. Lees verder

Mimivirus mogelijk betrokken bij ontstaan artritis

Het mimivirus

Het mimivirus

Lang was duister waarom het afweersysteem bij ziektes als reuma zich tegen het eigen lichaam keert. De laatste tijd zijn er diverse onderzoekingen gedaan die enige richting geven aan de ‘schuldvraag’ (of althans het antwoord daarop). Onderzoek van Thierry Hennet en zijn medewerkers van de universiteit van Zürich lijken te wijzen op de betrokkenheid van het reusachtige mimivirus. Althans, bij muizen bleek dat het geval te zijn. Lees verder

Misstappen RNA-molecuul kunnen leiden tot autoimmuunziektes

ziekte van Kawasaki

Een tong van een kind met de ziekte van Kawasaki, een chronische ontsteking van de aderen.

Uit onderzoek van de universiteit van Californië in San Diego is gebleken dat een bepaald, niet-coderend RNA-molecuul, aangeduid met Thril, een cruciale rol speelt in het op gang brengen van een afweerreactie op een ontsteking. Thril zou een aangrijpingspunt kunnen worden voor de bestrijding van autoimmuunziektes. Lees verder

Kanker en reuma hebben ‘aanstichtend’ molecuul gemeen

Cadherine-11 (afb.: Wikicommons)Cadherine-11

Cadherine-11 (afb.: Wikicommons)

Een molecuul dat helpt om cellen aan elkaar te binden wordt bij twee ziektes in overmaat geproduceerd: bij kanker en reumatische artritis. Onderzoekers van de Amerikaanse universiteit van Georgetown vonden ook een verbindingen die dat molecuul (cadherin-11) remmen. Met een van die kandidaten wordt nu een klinische proef uitgevoerd. Lees verder

Reuma-remmer werkt bij dieren

Zhang

Kezhong Zhang

Amerikaanse onderzoekers rond  Kezhong Zhang hebben een stof ontdekt die het ontstaan van kanker in dieren effectief remt. Ze ontdekten dat de afweerreactie op ontstekingen kan leiden tot reumatische artritis. Ontstekingen kunnen er voor zorgen dat aan het celoppervlak tolachtige receptoren ontstaan voor macrofagen (witte bloedlichaampjes), die op hun beurt de stof IRE1a activeren, die aanzet tot de autoimmuunreactie (=reumatische artritis). De onderzoekers vonden een stof die IRE1a in dieren actief remt.  Lees verder

Mogelijk stamceltherapie als echte remedie voor reuma

Falk Hiepe

Reumatoloog Falk Hiepe van het Charité-ziekenhuis in Berlijn.

We hoeven niet meteen hoera te roepen, maar het zou kunnen zijn dat stamcellen in combinatie met chemotherapie een oplossing zou kunnen bieden aan reumalijders. Dat meldt de Duitse vereniging voor reumatologie (DGRh)  als ‘smaakmaker’ voor het DGRh-congres, dat later deze maand zal worden gehouden in Mannheim en Heidelberg.
Reuma is een uiterst vervelende en pijnlijke auto-immuunziekte waar geen medicijn voor is. Hun leven lang moeten reumalijders pillen slikken om het leven dragelijk te houden, maar bij eenderde van de patiënten helpen de medicijnen niet die het op hol geslagen afweersysteem moeten onderdrukken. In Duitsland loopt een onderzoek bij 130 reumapatiënten om met behulp van stamcellen in combinatie met een chemotherapie het ‘geheugen’ van het afweersysteem te herinstellen, zodat dat zich niet meer keert tegen lichaamseigen stoffen. De resultaten tot nu toe worden ‘veelbelovend’ genoemd.
Bij auto-immuunziektes als reuma spelen zogeheten auto-antilichamen. Die veroorzaken de ellende. Het ligt dan ook in de rede het aantal daarvan te beperken. Dat gebeurt nu met behulp van medicijnen, maar, zoals gezegd, die slaan niet bij alle patiënten aan. De ware schuldigen zijn de plasmacellen in het beenmerg. Die hebben, kennelijk, een geheugen en maken voortdurend de verkeerde (=auto-) antilichamen aan.
Die plasmacellen uitschakelen lijkt dan een afdoende remedie. “Dat kan met behulp van chemotherapie”, stelt Falk Hiepe van het Berlijnse Charité-ziekenhuis. Daarmee zou het ‘afweergeheugen’ gewist worden, om in het in computertermen te houden, maar daarmee is de patiënt meteen ook weerloos tegen alle infecties waar hij tegenaan loopt. Dat ‘geheugen’ zou weer opnieuw moeten worden opgebouwd met behulp van stamcellen. Hiepe: “Het ziet er naar uit dat zich zo na het uitschakelen van het oude, foute afweergeheugen, weer een normaal functionerend immuunsysteem kan ontwikkelen. De patiënten hebben dan geen behandeling meer nodig.”

In Europa hebben al meer dan 1500 patiënten met autoimmuunziektes een stamcelbehandeling gehad. Bij tweederde daarvan verbeterde de situatie zich voor langere tijd en de meesten werden beter behandelbaar dan voor de stamceltransplantatie. Omdat het afweersysteem tijdelijk wordt platgelegd, is het infectiegevaar voor de patiënten groot. Daarom komen alleen mensen in aanmerking waarbij de afweeronderdrukkende medicijnen niet werken.

Er wordt onderzocht of er een alternatief voor de allesverwoestende chemotherapie is in de vorm van bortezomib, een medicijn dat wordt toegepast bij beenmergkanker. Dit middel schakelt de foutgeprogrammeerde geheugenplasmacellen maar voor de helft uit, die vervolgens weer snel worden aangemaakt. “We zoeken naar andere mogelijkheden om die plasmacellen efficiënt en gericht te vernietigen. Die dierproeven daarmee geven goede hoop”, stelt Hiepe in aanloop naar het DGRh-congres.

Bron: idw-online