Gendruk zou kunnen werken om muggenpopulatie te verkleinen

Gelekoortsmug

Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)

Al jaren doet het Britse bedrijf Oxitec proeven met genetische veranderde muggen om muggenpopulaties die ziektes verspreiden te decimeren. Deze gendrukproeven zouden volgens het bedrijf resultaten hebben opgeleverd, maar het zou nog geen bewijs van de bruikbaarheid van gendruk tegen ziektes die door muggen verspreid worden zoals malaria of zika. Daar is steviger wetenschappelijk bewijs voor nodig. Lees verder

Gendruk bij malariamuggen lijkt hanteerbaar te zijn

Anopheles Gambiae

Anopheles gambiae-mug (afb: WikiMedia Commons)

Gendruk is een techniek om het genoom van (meestal) plaagorganismen zo te veranderen dat hele populaties uiteindelijk het loodje leggen, waarmee ziektes als malaria kunnen worden bestreden. Bij malaria wordt de ziekteverwekker, de parasiet Plasmodium, overgebracht door stekende muggen. Probleem met gendruk is dat die moeilijk in de hand te houden zou zijn. Nu zouden onderzoekers hebben aangetoond dat de techniek wel degelijk te hanteren/controleren zou zijn en binnen een jaar kan leiden tot ineenstorting van een muggenpopulatie. Lees verder

Grenzen aan de gendruk

Anophelesmuggen met verzwakte malariaparasiet

Muggen zijn doelwitten van de gendruktechniek (afb: Sebastian Mikolajczak)

Gendruk is een manier om via de verspreiding van aangepast genetisch materiaal onder ziekteoverbrengers die ziektes te bestrijden. Dat betekent, bijvoorbeeld, dat je malariamuggen genetisch zo veranderd dat ze geen nageslacht kunnen krijgen en ook hun nageslacht niet. Dat lijkt een mooie manier om je van de last van die ziektes te ontdoen, maar brengt ook gevaren met zich mee. Wat als dat genetische materiaal elders bij organismen terechtkomt waarvoor ze niet bedoeld zijn (bijvoorbeeld)? Nu schijnt er een manier gevonden te zijn om dat gevaar het hoofd te bieden. Dat heeft iets van de pil die bedoeld is om de bijwerkingen van een andere pil te neutraliseren… Lees verder

Florida wil 750 miljoen genetisch veranderde muggen loslaten

Gelekoortsmug

Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)

In een poging ziektes te bestrijden die overgebracht worden door muggen hebben de autoriteiten in de Amerikaanse staat Florida er in toegestemd om het volgend jaar 750 miljoen genetisch veranderde muggen los te laten. Het idee, gebaseerd op gendruk, is al vaker geopperd, maar hard bewijs dat het werkt is er niet. Natuur- en milieuorganisaties maken zich zorgen over deze omstreden techniek. Lees verder

“Wees ajb voorzichtig met gendruk”

Uitleg gendruk

Een insect met een ‘neutraliseringsgen’ D krijgt nakomelingen (blauw). Met Cas9 wordt corresponderend gen (allel) weggeknipt en vervangen door D-gen (3de plaatje) of die vervanging mislukt (R= weerstand) en einde oefening (afb: Bull JJ, Malik HS (PLOS 2017))

Ondanks dat er toch weinig grote successen te melden zijn over het fenomeen gendruk, waarbij geprobeerd wordt plagen te bestrijden door via genoomverandering de populaties van de ‘plaaggeesten’ te minimaliseren, schijnt die benadering toch aantrekkelijk te zijn. Marion Dolezel van het Oostenrijkse milieuagentschap en collega’s hebben de voors en tegens afgewogen en zijn tot de slotsom gekomen dat we erg voorzichtig met gendruk moeten omgaan. Ook de gevolgen voor het milieu zouden terdege moeten worden bekeken, vinden ze. Lees verder

Wordt gendruk het middel tegen insectenplagen?

Koolmot

Koolmot (afb: WIkiMedia Commons)

De koolmot (Plutella xylostella), die vrijwel overal op de wereld voorkomt, is de schrik van de kooltelers. De insecten zouden resistent zijn geworden tegen bestrijdings-middelen. Het Engelse bedrijf Oxitec zou met succes genetisch veranderde koolmottenmannetjes ingezet hebbenom een koolmottenplaag te bestrijden. Lees verder

Muggen genetisch aangepast in strijd tegen knokkelkoorts

konokkelkoortsantilichaam

Het menselijk knokkelkoortsantilichaam zou de vier bekende varianten van het knokkelkoortsvirus onschadelijk moeten maken (afb: UCSD)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Diego hebben muggen genetisch zo aangepast dat ze niet langer in staat zouden zijn om knokkelkoorts door te geven. Vrouwtjesmuggen kregen een menselijk gen dat een antilichaam tegen die ziekte aanmaakt. De aanpak zou de besmetting met de vier bekende vormen van knokkelkoorts onmogelijk moeten maken.
Lees verder

Genetisch veranderde muggen blijken blijvertjes

Gelekoortsmug

Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)

Muggen zijn vaak overbrengers van micro-organismen die bij mensen ernstige ziektes veroorzaken zoals knokkelkoorts, zika en malaria. Er zijn dan ook diverse strategieën bedacht om die overbrengers met genetische wapens te bestrijden, maar nu blijkt dat die genetisch veranderde beestjes zich anders dan bedoeld wel degelijk voortplanten. Zo’n anderhalf jaar na de muggenacties had de muggenpopulatie zich weer hersteld. Lees verder

“Synthetische biologie een onderschatte dreiging milieu”

CRISPR en de lussen van DNA

Is de CRISPR/Cas9-schaar een zegen of een vloek?

Genetische gemanipuleerde dieren, de ontdooiing van de ‘eeuwig’ bevroren gronden en de averechtse effecten van klimaatmaatregelen zijn volgens de Unep, de milieuorganisatie van de VN, onderschatte bedreigingen van het milieu, die ons op den duur zullen opbreken. Lees verder

Gemuteerde geslachtsgen einde van malaria?

Anophelesmuggen met verzwakte malariaparasiet

Anophelesmuggen (afb: Sebastian Mikolajczak)

Onderzoekers van het Imperial College in Londen hebben een genetische truc bedacht, waarmee ze in het lab een hele populatie malariamuggen (Anopheles gambiae) ;konden uitroeien. Ze veranderden het gen dat bepaalt of een mug een mannetje of een vrouwtje wordt. Daardoor werd de voortplanting in de muggenvrouwtjes geblokkeerd. Lees verder