Alg ‘adopteert’ bacterie die stikstof verwerkt

Alg met inwonende bacterie

Alg met inwonende bacterie (Afb: Jonathan Zehr et. al/Cell)

Eukaryote cellen zoals wij die hebben, hebben cellichaampjes (organellen) die allerlei taken uitvoeren. Mitochondriën zijn organellen die de cel van energie voorzien. Die hebben een eigen (klein) DNA. Het idee is dat dat oorspronkelijk aparte organismen zijn geweest die door de eukaryote cel is ‘ingelijfd’ en dat een groot deel van zijn DNA is kwijtgeraakt. Nu hebben onderzoekers een alg gevonden die een bacterie zou hebben ‘geadopteerd’ dat stikstof kan verwerken. Zien we hier een alternatief voor kunstmest?
Lees verder

Virussen met CRISPR-techniek te lijf gaan (?)

Ik zou zeggen dat die RNA-vaccins tegen het coronavirus (een virus met RNA in plaats van DNA als erfgoed) goed werk hebben geleverd, maar volgens een persbericht van het Helmholtzcentrum voor gezondheid en milieu in München zouden er nieuwe wegen gevonden moeten worden om die RNA-virussen te bestrijden. Daar zou de CRISPR-techniek kunnen helpen, maar de RNA-schaar Cas13d werkt prima in de celkern, maar een stuk minder in het celplasma, de vloeistof en de organellen buiten de celkern. Daar schijnen RNA-virussen zich nogal eens op te houden (met nare gevolgen voor de gastheercel). Cas13d-NCS blijkt de RNA-virussen in het celplasma wel effectief (dus dodelijk) aan te kunnen vallen. Lees verder

Vernietigen bloedstamcellen verjongt de afweer (bij muisjes)

Cellen in het beenmerg

Cellen in het beenmerg (afb: WikiMedia Commons)

Door bloedstamcellen te vernietigen met antilichamen bleek het afweersysteem van 18 tot 24 maanden oude muisjes (56 tot 70 jaar bij mensen) te worden verjongd, zo bleek onderzoekers van, onder meer, de Stanforduniversiteit rond Irving Weissman. Lees verder

Is bioelektrisch programmeren van cellen het nieuwe CRISPR?

Michael Levin

Michael Levin (afb: Tuftsuniversiteit)

Salamanders en hagedissen zijn in staat volledig nieuwe lichaamsdelen te laten aangroeien. Vooral de axolotl schijnt in dit opzicht een geweldenaar te zijn, maar ook sommige zoogdieren zijn vrij ‘handig’ in het herstel van onderdelen. Zo groeien bij herten geweien weer aan als ze die hebben afgeworpen. De mens is wat dat betreft maar armzalig uitgerust. In sommige lichaamsdelen, zoals het centrale zenuwstelsel, worden beschadigingen niet eens hersteld maar vervangen door, functioneel onnut, bindweefsel. Voor veel biologen een intrigerend onderzoeksgebied. Zoiets moet met mensen toch ook mogelijk zijn? Lees verder

Horizontale chromosoom gezien bij eukaryote schimmels

Metarhizium anisopliae besmette kakkerlak

Een met Metarhizium anisopliae besmette kakkerlak (afb: WikiMedia CVommons)

Horizontale genoverdracht komt vooral bij prokaryote organismen als bacteriën voor. Daarbij nemen de organismen genetisch materiaal over van andere soorten. Bij eukaryoten, organismen van cellen met kernen, komt dat zelden voor. Daar is sprake van verticale genoverdracht: het genetisch materiaal komt van beide ouders. Er is bij schimmels, eukaryoten, wel eens horizontale genoverdracht gezien, maar niet dat er een heel chromosoom wordt overgedragen, zoals onderzoekers constateerden. Wellicht dat voor schimmels horizontale chromosoomoverdracht voordelen biedt op het gebied van aanpassing. Lees verder

E. coli’s genetisch zo veranderd dat ze op elektronen reageren.

E. coli-bacteriën

E. coli-bacteriën

Onderzoekers rond William Bentley van het Fischellinstituut van de universiteit van Maryland hebben laten zien dat processen in, genetisch veranderde, cellen te ‘sturen’ zijn door elektrische signalen. Daardoor zouden die cellen te gebruiken zijn om stoffen af te leveren of om het verloop van ziektes te volgen, is het idee. Ook in de landbouw of het milieu zou er emplooi voor dit soort systemen zijn. Lees verder

De RNA-wereld als begin van leven lijkt weer iets aannemelijker

RNA-polymerase

Het ‘moderne” RNA-polymerase (afb: WikiMedia Commons)

De theorie van de RNA-wereld over hoe het leven op aarde ontstaan is, is weer ietsje steviger in haar schoenen komen te staan. Proeven zouden hebben aangetoond hoe een RNA-enzym zich zou hebben kunnen verbeteren. Daardoor zou het erfgoed, dat in de DNA-wereld in RNA is opgeslagen, nauwkeuriger gekopieerd kunnen worden. Lees verder

Hiv-patiënt met leukemie genezen na stamceltransplantatie

Een zestiger uit de VS die al ruim dertig jaar geleden met hiv besmet werd en later ook nog eens bloedkanker (acute myeloïde leukemie) kreeg, schijnt genezen te zijn van beide ziektes door de transplantatie van bloedstamcellen van een donor die een zeldzame mutatie van het CCR5-gen had die haarhem beschermt tegen hiv. Lees verder

Klinische proeven in VS met CAR-T-cellen tegen MS

CAR-T-behandeling MS?

CAR-T-behandeling tegen MS op komst? (afb: BMS)

In de VS worden klinische proeven opgetuigd om de CAR-T-techniek in te zetten tegen de automimmunziekte multipele sclerose (MS). Bij proeven met muisjes lijkt deze aanpak succesvol te zijn geweest. Nu moet worden bewezen dat deze aanpak voor mensen veilig en ook effectief is. “We beginnen op onontgonnen terrein”, zegt James Chung van Kyverna Therapeutics, die de proeven gaat uitvoeren.
Lees verder

Met RNA-bewerker houden CAR-T-cellen het langer uit

CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)

Voortdurend wordt er gesleuteld aan de CRISPR-methode, de van bacteriën geleende manier om kernzuren (DNA en RNA) te bewerken). Nu hebben onderzoeksters het vizier gericht op de bewerking van RNA-moleculen om T-cellen die genetisch zijn veranderd om kankercellen te doden, CAR-T-cellen, wat meer tijd van leven (en dus kankercellen doden) te geven en ook meer kans tegen vaste tumoren. De CAR-T-techniek werkt redelijk goed bij bloedkankers, maar veel minder bij vaste tumoren. Lees verder