Iván Ballesteros (afb: CNIC)
Onderzoekers van het Spaanse centrum voor hart- en vaatonderzoek CNIC ontdekten dat een bepaald type afweercellen, de neutrofielen, veel meer doen dan tot nu toe werd aangenomen. Zo schijnen ze er, onder meer voor te zorgen, dat organen gezond blijven.
Afweercellen heb je in maten een soorten. Meestal hebben we het in dit blog over T-cellen, soms over B-cellen en macrofagen, maar er zijn meer soorten afweercellen zoals de neutrofielen. “Lymfocyten (daartoe behoren de T- en B-cellen; as) maken antilichamen aan en receptoren om specifieke virussen of bacteriën te herkennen om ze te kunnen bestrijden. De cellen van het aangeboren afweersysteem daarentegen reageren sneller maar minder specifiek en dat leidt soms tot onbeheersbare ontstekingen zoals in de longen van patiënten met ernstige vorm van Covid-19
(çoronaziekte’; as), bijvoorbeeld”, zegt Andrés Hidalgo.
Elke dag worden er in ons beenmerg enorme hoeveelheden neutrofielen aangemaakt. Die verspreiden zich via het bloed naar alle hoeken van ons lichaam. Ze leven maar kort (minder dan een dag) en daarom dachten wetenschappers dat die cellen maar een beperkt aanpassingsvermogen hadden.
Dat blijkt (dus) anders te liggen. Hidalgo: “Die cellen komen in weefsels terecht en verwerven daar tot nu toe onbekende eigenschappen. Wat zo opmerkelijk is, is dat die eigenschappen nuttig zijn voor de specifieke weefsels in elk orgaan. Zo vonden we neutrofielen in de longen die bijdroegen aan de bloedvatvorming, waar neutrofielen in de huid de samenhang daarvan hielpen bewaren. Dat aanpassingsvermogen werd ontdekt bij gezonde mensen. Dat doet vermoeden dat neutrofielen een groot aantal functies in het lichaam hebben en niet louter in het bestrijden van een besmetting.”
Niet-specifieke afweerreactie
Dat aangeboren afweersysteem, zo werd gedacht, zou een verzameling van cellen zijn die op een vaste, niet-specifieke manier reageren. De afgelopen jaren werd echter steeds duidelijker dat die cellen zich wel degelijk aanpasten. Volgens medeonderzoeker Iván Ballesteros is dat interessant omdat je dan een manier krijgt om behandelingen te ontwikkelen als je eenmaal weet hoe die aanpassingsmechanismes werken.
In tumoren, bijvoorbeeld, worden nieuwe bloedvaten aangemaakt ten einde de celwoekering te kunnen voortzetten. Om tumorgroei te voorkomen zou het handig wezen als je wist hoe kankercellen de ‘medewerking’ van het afweersysteem bij de bloedvatvorming verkrijgen. Ballesteros: “Die neutrofielplasticiteit is niet afhankelijk van een ziekte. Die, zo lijkt het, raakt soms verstoord door ziekteverwekkers.”
Dat verschil in eigenschappen van neutrofielen was al bij verschillende ziektes opgemerkt. Die veranderingen zouden een aanwijzing kunnen zijn voor kanker en mogelijk dat een beenmergtransplantatie (waar bloedcellen aangemaakt worden) kan helpen die cellen weer gezond te maken.
Hoe of waardoor die neutrofielen hun functies aanpassen is nog grotendeels onbekend. Er valt dus nog wel het een en ander uit te zoeken. Wordt (ongetwijfeld) vervolgd.
Bron: EurekAlert