De glia-achtige stamcellen (linksboven) ontwikkelen zich ook op volwassen leeftijd tot functionele hersencellen (linksonder (afb: Cell Stem Cell)

Onderzoekers van de Katholieke universiteit in Leuven onder aanvoering van Peter Carmeliet zijn tot de ontdekking gekomen dat er in de hersenvliezen, die ons brein beschermen, neurale stamcellen zijn te vinden. Dat is in ieder geval zo bij muisjes. Deze cellen ontstaan in de embryonale ontwikkeling en ontwikkelen zich ook na de geboorte tot volwassen hersencellen. Ooit was de gedachte dat na de geboorte geen nieuwe hersencellen meer werden aangemaakt. Dat schijnt dus steeds minder waar te zijn.

Steeds vaker vinden onderzoekers bewijs dat hersens ook bij volwassen tot op zekere hoogte wel degelijk in staat zijn schade te repareren. Dat gebeurt door in de hersens aanwezige al enigszins gespecialiseerde stamcellen (die kunnen zich alleen maar ontwikkelen tot de diverse typen hersencellen). Tot nu toe werd echter gedacht dat die neurale stamcellen zich in het hersenweefsel ophielden.
Vroeger werd ook gedacht dat hersenvliezen louter bedoeld zijn om de hersens te beschermen tegen mechanische schokken. Dat blijkt dus ook een misvatting.
Carmeliet: “De neurale stamcellen die we in de hersenvliezen ontdekten ontwikkelen zich tot neuronen die elektrisch actief zijn en helemaal geïntegreerd zijn in het neurale netwerk. Om aan te tonen dat er stamcellen in de hersenvliezen zitten, gebruikten we een heel krachtige RNA-uitleestechniek, die in staat is de aard van de afzonderlijke cellen te bepalen. Dat was voor het eerst.”
Hij denkt dat de ontdekking mogelijkheden biedt voor klinisch gebruik. “De intrigerende vraag is of deze stamcellen in de hersenvliezen behandelingen voor hersenschade en hersenziektes zouden kunnen verbeteren. Dat zou echter meer kennis vergen van de moleculaire achtergronden van de celdifferentiëring. Zouden we, om wat te noemen, hun herstelpotentie kunnen ‘kapen’ voor de genezing van Alzheimer, Parkinson, ALS of andere hersenaandoeningen? Of kunnen we die voorlopercellen uit de hersenvliezen bij geboorte verzamelen om ze later te gebruiken voor transplantatie? Dat zijn allemaal zaken die we moeten onderzoeken.”

Bron: Science Daily