Gaan we in de toekomst gaatjes in tanden of kiezen herstellen met behulp van stamcellen? Bij muizen schijnt dat gelukt te zijn met een stamceltherapie. Ik geef het weinig kans. Bij mensen duurt het al gauw een jaar voordat dat gat is gevuld. Dat is misschien wel pijnloos, maar vrij onpraktisch. Het vullen van gaatjes zou nog maar de eerste stap zijn. Uiteindelijk zouden zelfs hele nieuwe kiezen en tanden moeten ontstaan met behulp van stamceltherapie.
Tanden en kiezen repareren zelf schade die veroorzaakt wordt door bacteriën met behulp van stamcellen in het tandmerg (pulpa). Pas als de reparatie de schade niet bijhoudt dringen de bacteriën door het glazuur heen.
Onderzoeker Paul Sharpe van het Kings College in Londen en medeonderzoekers gebruikten dat herstelmechanisme. Ze gebruikten collageenschuim om een bepaalde verbinding in de gaatjes in muizentanden aan te brengen. Die verbinding remt het enzym glycogeensynthasekinase 3 (GSK-3). Daardoor worden de aanwezige stamcellen geactiveerd en wordt de aanmaak van dentine (tandbeen) gestimuleerd dat het gaatje vult. Het collageen wordt langzaam afgebroken en het gaatje gevuld. Met het afbreken van het collageen en de verbinding verdwijnt de stimulans om dentine te produceren. Het vullen eindigt automatisch.
Vragen
Dat schijnt de grote pré te zijn. Tandbeen laten aanmaken kan al langer. Het probleem was alleen dat proces te sturen. Het recente onderzoek is niet echt baanbrekend.
Er blijven nog vele vragen over. Hoe dek je, om maar wat te noemen, tijdens het herstel die tand af? Ook wordt niet vermeld hoe je voorkomt dat het kwetsbare nieuwe materiaal weer wordt afgebroken alvorens het zijn uiteindelijk stabiliteit heeft gekregen. Bij muizen duurde dat proces zes weken.
Bij mensen zou dat herstel wel een jaar duren. Onduidelijk is ook of het gevormde dentine net zo stabiel is als het oorspronkelijke. Ook niet onbelangrijk is het om te weten wat dat allemaal moet gaan kosten. Alleen al voor het bereiden van die geheimzinnige verbinding moet op duizenden euro per tand gerekend worden. Dat kan je toch moeilijk praktisch noemen. Overigens vindt ik de betiteling stamceltherapie hier wat overdreven, maar strikt genomen zijn er wel degelijk stamcellen in het geding.
Bron: der Spiegel