Waar komen de stamcellen vandaan? Van WOX2

Embryo van de zandraket

Embryo van de zandraket. De voorloper van de wortel licht groen op, in rood de auxineaanvoer vanuit bovenliggende embryocellen en in blauw de plek van de celkernen (afb: WUR)

Het is vreemd, maar ik heb me dat over nagedacht (dom, natuurlijk): waar komen stamcellen eigenlijk vandaan? Bij dieren verenigen zaadcellen en eicellen zich, waaruit na deling embryonale stamcellen  ontstaan, bij planten gebeurt iets soortgelijks. Bij planten blijkt het eiwit WOX2 ervoor verantwoordelijk te zijn dat planten hun hele leven nieuwe organen kunnen ontwikkelen, zo ontdekten onderzoekers in Duitsland.
In tegenstelling tot dieren kunnen planten hun hele leven nieuwe organen vormen met hun stamcellen. Onderzoekers rond Thomas Laux van de universiteit van Freiburg (D) bekeken hoe die plantenstamcellen zich vormen tijdens de embryonale ontwikkeling.
Het is opmerkelijk dat er veel onderzoek gebeurt aan de stamcellen zelf, maar dat er weinig is gekeken naar hoe stamcellen zich in de loop van de embryobale ontwikkeling vormen.

Een aantal jaren geleden ontdekten Laux c.s. de transcriptiefactor die verantwoordelijk is voor voortdurende vervanging van stamcellen in het plantje Arabidopsis thaliana, waarvan  zandraket de Nederlandse naam is.
Ze noemden die transcriptiefactor (een eiwit) WUSCHEL. Dat eiwit is al in het embryo aanwezig als de stamcellen gevormd worden. “Tot onze verbazing ontdekte een promovendus hier, Zhongjuan Zhang, dat niet WUSCHEL maar de verwante transcriptiefactor WOX2 verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van stamcellen (in planten; as)”, zegt Laux.
Van WOX2 was bekend dat dat eiwit de eerste stappen in de ‘patroonvorming’ van het embryo stuurt, de fase waarin de cellen van het embryo zich rangschikken in een bepaalde structuur. Zhang ontdekte dat WOX2 voorkomt dat stamcellen zich specialiseren. Dat betekent dat planten in de stamcelontwikkeling dezelfde strategie volgen als dieren.

Bij de zandraket regelt WOX2 het evenwicht tussen twee planthormonen, cytokinine en auxine, met dien verstande dat er veel van het eerste en veel minder van het tweede hormoon aanwezig is in de voorlopercellen van de stamcellen. Plantkundigen gebruiken al tientallen jaren dat mechanisme om stekjes te maken van een wortel of blad. Daarbij gebruikten ze dus het mechanisme dat in de evolutie is ontwikkeld om stamcellen te ontwikkelen tijdens de embyo-ontwikkeling.

Bron:Science Daily

3 gedachten over “Waar komen de stamcellen vandaan? Van WOX2

  1. U of of uw donor krijgt eerst een groeifactor toegediend. Dit gebeurt via een injectie net onder de huid. Meestal in de buik of het bovenbeen. Patienten die stamcellen gaan verzamelen, krijgen meestal ook chemotherapie vlak voor het starten van de injecties. Chemotherapie versterkt het effect van de injecties.

    • Volgens mij is dat al vrij lang bekend, maar dan kun je je nog steeds afvragen waar stamcellen vandaan komen en ook wat celdeling in dit verband betekent.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.